AMATÖR FUTBOL LİGLERİ VE HAKEMLER

Futbol oyununun en önemli aktörlerinden birisi de şüphesiz hakemlerdir. Hakemler gerek verdikleri gerekse vermedikleri kararlarla ülkemizde her maçtan sonra günah keçisi ilan edilen neredeyse hiç bir zaman takdir edilmeyen  futbol emekçileridir.

Hakemlik gerçek anlamda zor bir meslektir. Herkesin defalarca görüp de yorumlamakta zorlandığı pozisyonları saniyenin neredeyse 10'da 1'i sürede görüp yorumlayarak bu mesleği icra etmeye çalışırlar. Dünyanın her yerinde hakemlik zor bir meslektir. Birçok ülkede hakem kararı maçtan sonraki bir iki gün tartışılırken bizim ülkemizde bazen aylarca hatta bazen yıllarca tartışılmaktadır. Hatırlıyorum 1990'lı yılların başlarında oynanan bir Fenerbahçe-Beşiktaş maçında hakemin verdiği gol kararı yıllarca tartışılmış teknoloji sayesinde topun çizgiyi 4 cm geçtiği ve pozisyonun gol olduğu 2005 yılından sonra anlaşılmıştı. 

Saha içinde gerçekten yalnız insanlardır hakemler. O en doğru kararı da verse bazen oyuncuların bazen teknik adamların bazen de tribünlerin protestosuna maruz kalır hakemler. Görevleri adalet dağıtmaktır. Adaleti gerçekten adil dağıtmak için saha içerisinde çoğu futbolcudan daha fazla koşup efor sarf ederler. Hepsinin bir amacı emeli vardır. En üst liglerde maç yönetmek ve uluslararası maçlara çıkmak.

Amatör liglerde hakem olmak üst liglerde hakem olmaktan çok daha zordur. Üst klasman hakemi olduğunda çok bariz hatan olmadığı sürece Futbol Federasyonu, Merkez Hakem Kurulu devamlı arkandadır. Amatör liglerde ise kimse arkanda durmaz. Çoğu zaman neredeyse tek bir emniyet görevlisinin olmadığı maçlar yönetirler. Bazen  fiziksel müdahalelere uğrarlar, darp edilirler. Amatör hakemsen eğer tanıdığın yada bir yakının yoksa terfi etmen neredeyse imkansıza yakındır. Burada liyakatten daha çok adamının olup olmadığına bakarlar. Sen onlarca hatasız maç yönetirsin kimse görmez ama adamı olan maalesef ne kadar yeteneksiz olsa da terfi ettirilir. Bazen sen yıllarca terfi alamazsın ama bazı hakemler 2-3 yılda PTT 1. Lig hakemi olurlar. Sözümüz burada gerçekten ha kederek alınlarının teriyle terfi eden hakemlere değil onların emeklerine sonsuz saygımız var muhakkak.

Amatör liglerde hakem ücretleri maç başına neredeyse çekirdek parası olarak nitelendirilebilir. Süper Lig'de orta hakemin 5750 yardımcı hakemin 2800 lira maç başı ücret aldığı futbolumuzda amatör lig maçı yöneten bir hakemin sadece 50-60 lira civarında başı maç ücret alması ne kadar adildir? Adil karar vermesi için bazen İstanbul'un bir ucundan  diğer ucuna  görevlendirilen bir hakemin maç ücretinin sadece 50-60 lira olması düşündürücü değil midir? Bazen bir maç için gidiş dönüş 4-5 saat yol kateden maçla beraber 1 saat stadyuma erken geliş 2 saat maç süresiyle beraber 8 saat  zaman ve emek veren bir hakemin bunca emeğinin karşılığı sadece 50-60 TL mi olmalıdır? Bu mudur  adalet bu mudur verilen değer?

Ücretler artmalı
Şahsi fikrim amatör liglerde hakem ücretlerinin en azından  A takım seviyesi maçlarda maç başı 200 TL, alt yapı liglerinde ise 100 TL olması yönündedir.Y ıllık yaklaşık 400 milyon dolar seviyesinde yayın değeri olan Türk futbolunda futbolun alt yapısı olan amatör liglerde öncelikle kulüplere daha sonra hakemlere neredeyse hiç bir kaynak ayrılmaması bir futbolsever olarak beni düşündürmektedir. Yayın gelirinin neredeyse yüzde 80-90'ının profesyonel kulüplere dağıtıldığı ülkemizde amatör futbol liglerine yüzde 15-20 kaynak ayrılmaması geleceğimiz açısından hiç umut verici bir durum değildir.

Yıllardır stadyumlara giderek hakemlerimizi takip ederim. İnanın yüzlerce maç izledim. Bazen öyle hakem yönetimleri görüyorum ki Süper Lig'de derbi maçlarını alnının akıyla yönetecek kadar yetenekli hakemlerimiz var. Bazen bir kaç hafta aynı hakemin maçını izlemeye giderim. Çok başarılı maçlar yönettiğini görmeme rağmen yıl sonunda terfi ettirilmediğini görürüm. Bence sonuçlardan ziyade Türk futbolunun kanayan en derin yarası budur. Eğer gerçek manada hak eden hak ettiğini alırsa Türk futbol hakemliğinde çok daha fazla sayıda hakemimizin uluslararası arenada ülkemizi başarıyla temsil edeceğini ve bizleri gururlandıracağını düşünüyorum.

Son söz olarak amatör futbol liglerinde alın teri döken, emek veren tüm hakem kardeşlerimizin haklarının verilmesini diliyor; bundan sonra yönetecekleri maçlarda hakem şanslarının yanında olmasını temenni ediyor başarılar diliyorum. Saygılarımla.

YAZI: ÜMİT YILMAZ