Malum Kadın Futbol Ligleri artık yavaş yavaş başlama yoluna giriyor. Ligler başlamadan, kadın futbolunun artık kangrenleşmiş sorunlarına bir kez daha, ama biraz farklı açıdan değinmek istiyorum.
Bir yazı dizisi olarak ele almak istediğim sorunlar ve görüşlere, kadın futbolunun kalkınmasınn önündeki en görünür engel olan finansal problemden başlayalım.
Federasyon bütçesi 4 milyon TL
TFF mali tablolarında kadın futbolunu ayrı bir kalem olarak raporlamıyor. 2014-15 sezonu için gerçekleşen 287 milyon TL'lik bütçenin 35 milyon TL'sinin amatör futbola ayrıldığı gözleniyor. Bir önceki yıla göre 12,5% daralması da bulunan bu bütçenin kadın futbolunu da içine aldığı düşünülebilir. Bütçenin kabaca 30% kadarı idari giderlerden oluştuğunu saptayalım. Bu yıl yapılan bütçede engelli futbolunun ayrı bir kalem halinde gösterilmesi ve 1,8 milyon TL bütçe ayrıldığının belirtilmesi ilginç. Darısı kadın futbolunun başına.
Kadın futbolu ile ilgili bilgiyi UEFA'nın yayınladığı "2014-15 Kadın Futbolu Raporu"'nda bulabiliyoruz. Her ne kadar UEFA'ya TFF tarafından bildirilen rakamın iyimserlik içerdiğini kabul etmek gerekirse de, tam olarak içeriğine ulaşmak mümkün değilse de, elde olan tek resmi rakam olarak kadın futbolunun bütçe büyüklüğünü göstermesi açısından önemi var. En azından UEFA böyle biliyor. Bu rapora göre TFF'nin kadın futboluna ayırdığı bütçe 1,364,000 Euro. Ortalama kur olarak 3 TL'den çevirilirse 4 milyon TL'lik bir büyüklükten bahsedilebilir.
Kulüpler 4,5 milyon TL harcıyor
Geçtiğimiz sezonki harcamaları konusunda 45 kulüp ile doğrudan görüşme gerçekleştirdik. Kulüplerin bütçe kavramına yaklaşımlarında büyük farklar olmasına karşın, kendi beyanlarına dayanarak, ulaşamadığımız kulüpleri ise benzer kulüpler ile karşılaştırdığımız tahminler ile bir toplam lig harcaması tahmini yaptık. Buna göre TFF liglerinde mücadele eden 78 takım yaklaşık olarak 4,5 milyon TL harcama yapıyorlar. Harcama düzeyleri oynanan lige, ligde hedeflenen sıralamaya, bölgedeki akademik olanaklara ve takımların üst düzey futbolcu kaynaklarına uzaklıklarına göre ciddi farklılıklar gösterebiliyor. Doğal olarak daha az harcama ile daha başarılı olan, ya da bulunduğu sıralamadan daha fazla harcayan kulüpler de var.
Kızlarımız dünyanın çevresini 11 kez döndüler
Geçtiğimiz yıl kadınlar liglerinde 467 bin km yol gidilmiş takımlar tarafından. Harcanan yakıt dünyanın çevresini 11 kez dönmeye yeterli. Yine yaklaşık bir hesap ile liglerde oynayan takımların TFF'den 1,8 milyon TL deplasman masrafı talep hakkı bulunuyor. Bunun ne kadarının gerçekleştiğini bilmiyoruz ama teorik olarak TFF'nin buna yakın boyutta bir destek vermesi beklenebilir. Altyapı şampiyonalarında da yaklaşık 500 bin TL deplasman masrafı olduğu öngörülürse, TFF bütçesinin yarısından daha fazlasını kulüplere doğrudan yardım olarak kullanıyor. Bu da ligimizin aslında biraz da TFF'nin suni teneffüsü ile hayatta kaldığını gösteriyor.
1115 maçta üçbini aşkın hakem görevlendirmesi yapıldı
Bu yıl liglerde 547 maç oynanmış. Altyapılarda oynanan maçlar da katıldığında bu sayı 1115'e ulaşıyor. 2104-15 Hakem Ücret Talimatnamesi'ndeki ücretlerden gidilirse, hakemere de 250 bin TL civarında bir harcama yapılmış. 1.ve 2.Lig'de derece alan takımlara TFF'nin dağıttığı 125 bin TL ödül de gözönüne alındığında ulaşabildiğimiz potansiyel TFF lig ve altyapı masrafları 2,2 milyon TL'ye ulaşıyor.
Geri kalan 1,8 milyon TL'nin milli takım faaliyetleri ve idari giderler olduğu düşünülebilir. TFF genelinde idari giderlerin 30% olduğu ve UEFA'ya bildirilen miktara muhtemelen paylaşılan servislerdeki payın da yansıtıldığı varsayıldığında bu sayıların çok da hatalı olmadığı sonucuna varılabilir. Kaldı ki TFF bütçesinin tamamını dahi kulüplere aktarsa, kulüplerin beyan ettiği harcamalara ulaşamıyor. Farklı gelir kaynakları bulunmadığı sürece içinde bulunulan kısır döngüden çıkmak mümkün değil.
Kızlarımız hakları olan kaliteyi almalılar
Bazı takımlarda şişmiş ücretler alan oyunculardan kahve sohbetlerinde sıkça bahsediliyor. Ancak en iyimser tahminle dahi bu düzeydeki elit oyuncuların miktarı sadece iki elin parmaklarından biraz daha fazla. Üçüncü ligdeki 57 kulübün pek çoğu ise yalnızca TFF'nin deplasman desteği ile kendini çevirmeye çalışıyor. Hemen hepsi okul çağında olan ve haftanın birçok gününü futbol sahasında geçiren kızlarımıza belki maddi olarak değil ama en azından kaliteli bir spor ortamı sağlayacak oranda destek yaratılması zorunlu. TFF'nin kulüplerin ve lisanslı sporcuların hızlı sayısal büyümesini hedeflediği dönemden, yalnızca üst düzey liglere yönelen bir stratejiye evrilmesinde ciddi sıkıntılar olacaktır. Oluşturulan geniş oyuncu ve kulüp havuzunun doğru destek mekanizmaları sağlanması, yetiştirici kulüpleirn destekte ayrıştırılması ve en alttan en üste kadar bütün olarak ileriye götürülmesi kadın futbolunun önümüzdeki yıllarda bir çöküntü trendine girmesini engelleyecektir.
Farklı gelir kaynakları konusunu bir sonraki yazıda inceleyelim.
